تکنیک EFT چگونه کار می کند؟

«آزادی عاطفی» که به‌ اختصار تکنیک EFT گفته می‌شود، نوعی درمان جایگزین برای رفع دردهای جسمی و پریشانی‌های احساسی است و با اسامی دیگری همچون «ضربه درمانی» و «طب فشاری روانشناختی» نیز شناخته می‌شود. مدافعان این روش بر این باورند که واردکردن ضربات ملایم و حساب‌شده روی نقاط به‌ خصوصی از بدن موجب ایجاد تعادل در سیستم انرژی بدن می‌شود. ازاین‌رو ادعا می‌شود که تکنیکEFT می‌تواند به‌ویژه در درمان اضطراب و اختلال استرس پس از حادثه مؤثر باشد. در این مقاله  شما با نحوه کارتکنیکEFT، مراحل انجام آن و تأثیر آن در کاهش استرس آشنا خواهید شد.

ای اف تی چیست و چگونه کار می‌کند؟

در تکنیک EFT فشار لازم به‌وسیله‌ی ضربات نوک‌انگشتی ایجاد می‌شود. مدافعان تکنیکEFT بر این باورند که با ضربه می‌توان به انرژی بدن دسترسی پیدا کرد و به بخشی از مغز انسان که استرس را کنترل می‌کند، سیگنال فرستاد. درواقع حرف‌شان این است که وقتی نقاط «مریدین» با ضربه تحریک می‌شوند، می‌توانند باعث کاهش استرس و احساسات منفی شوند و درنتیجه تعادل ازدست‌رفته را به سیستم انرژی مختل‌شده‌ی بدن بازگردانند.

انجام ای اف تی در ۵ مرحله

تکنیک EFT را می‌توان به پنج مرحله دسته بندی کرد. اگر بیش از یک مشکل یا ترس دارید، می‌توانید این پنج مرحله را برای مقابله با سایر مشکلات و ترس‌هایتان تکرار کنید. نتیجه‌ی آن هم کاهش یا ازبین‌رفتن احساسات منفی خواهد بود. این ۵ مرحله شامل:

۱. تشخیص مشکل در تکنیک EFT

برای اینکه تکنیک EFT اثر کند در گام  اول باید تشخیص مشکل یا ترسی را که دارید، می باشد؛ زیرا  همین مشکل یا ترس قرار است در زمان انجام ضربات مرکز توجه شما باشد. به‌نظر می‌رسد که اگر هربار فقط روی یک مشکل تمرکز کنید، نتیجه‌ی بهتری خواهید گرفت.

۲. ارزیابی شدت‌ اولیه‌‌ی مشکل

مرحله بعد از تشخیص مشکل‌ شما ارزیابی شدت اولیه مشکل شما می باشد. ببینید که به مشکل‌تان از ۰ تا ۱۰ چه نمره‌ای می‌دهید (۱۰ یعنی وخیم ترین). بر این‌ اساس درد جسمی یا روحی و هر ناراحتی‌ای را که به‌خاطر مشکلی خاص حس می‌کنید، بسنجید. با این کار می‌توانید پس از انجام مراحل کامل تکنیک EFT میزان بهبودتان را ارزیابی کنید. برای مثال اگر پیش از ضربه درمانی شدت اولیه‌ی مشکل‌ خودتان را ۱۰ ارزیابی کردید و پس از انجام ضربات شدت آزاردهندگی مشکل‌ شما به ۵ رسید، پس یعنی از این روش ۵۰ درصد نتیجه گرفته‌اید.

۳. جمله سازی در تکنیک EFT

قبل از شروع انجام ضربات پیش خودتان جمله‌ای تأکیدی بسازید که توضیح‌دهنده‌ی مشکل‌ شما باشد. در ساخت این جمله که باید حین انجام ضربات بیان شود، نکات زیر را لحاظ کنید:

• اذعان به مشکل‌ خود شما

• پذیرش خود شما علی‌رغم مشکلی که دارید.

برای مثال می‌توانید چنین جمله‌ای بسازید: «بااینکه هر ترس یا مشکلی را که دارید عمیقا و کاملا خودم را می‌پذیرم». این جمله رایج‌ترین جمله‌ای است که در تکنیک EFT استفاده می‌شود. جای خالی را باید با توضیح کوتاهی درباره‌ی هر احساس منفی یا مشکلی که دارید، پر کنید. مشکلی هم که در این قسمت بیان می‌کنید، هیچ  گونه محدودیتی ندارد و درباره‌ی هر مسئله ای می‌تواند باشد. حتی قسمت دوم جمله را می‌توانید به‌ این‌ شکل عوض کنید: «من عمیقا و کاملا خودم را دوست دارم و می‌پذیرم». در زیر چند نمونه دیگر قرار گرفته است:

«بااینکه از صحبت‌کردن مقابل جمع می‌ترسم، عمیقا و کاملا خودم را می‌پذیرم.»

«بااینکه سردرد دارم، عمیقا و کاملا خودم را می‌پذیرم.»

«بااینکه از بابام عصبانی‌ام، عمیقا و کاملا خودم را می‌پذیرم.»

«هرچند خاطرات جنگ اذیتم می‌کنند، عمیقا و کاملا خودم را می‌پذیرم.»

«بااینکه گردنم گرفته است، عمیقا و کاملا خودم را می‌پذیرم.»

«هرچند کابوس‌ می‌بینم، عمیقا و کاملا خودم را می‌پذیرم.»

«بااینکه میل زیادی به سیگارکشیدن دارم، عمیقا و کاملا خودم را می‌پذیرم.»

«بااینکه از مار می‌ترسم، عمیقا و کاملا خودم را می‌پذیرم.»

«بااینکه افسرده‌ام، عمیقا و کاملا خودم را می‌پذیرم.»

همان‌طور که دیدید، می‌توانید بخش اول جمله را با توجه به مشکل‌ خاص خودتان عوض کنید، اما دقت داشته باشید که فقط باید به مشکل خودتان اشاره کنید و نه مشکل فرد دیگری. برای اینکه از پریشانی حاصل از مشکلاتتان رها شوید، باید حس فقط خودتان را مشخص کنید. برای مثال به‌جای «بااینکه مادرم مریض است، عمیقا و کاملا خودم را می‌پذیرم»، بهتر است بگویید: «بااینکه به‌خاطر مریضی مادرم ناراحتم، عمیقا و کاملا خودم را می‌پذیرم». مهم نیست که این جملات را باور دارید یا نه، بلکه فقط باید بیانشان کنید. اگر طرز بیانتان با احساس و تأکید همراه باشد، بهتر است؛ اما اگر نرمال هم بگویید کفایت می‌کند. ضمنا بهتر است که جمله‌تان را با صدای بلند ادا کنید، اما اگر به هر دلیلی ترجیح می‌دهید که زیرلب زمزمه کنید، هم اشکالی ندارد. اما این جملات چه هدفی را دنبال می‌کنند؟ تکنیک EFT اختلال در سیستم انرژی بدن را نتیجه‌ی هیجانات منفی می‌داند. این هیجانات منفی وقتی  به وجود می آیند که درگیر افکار یا شرایطی خاص باشید. این اشتغال فکری در سیستم انرژی بدن اختلال ایجاد می‌کند، اما در نبودش همه چیز طبیعی خواهد بود. برای نمونه کسی که از چیزی مثل ارتفاع می‌ترسد، حین خواندن ستون طنز روزنامه خبری از ترسش نیست، چون به آن فکر نمی‌کند. اما تنها زمانی می‌توانید سیستم انرژی‌ مختل‌شده‌ی بدنتان را به تعادل بازگردانید که روی مشکل به‌وجودآورنده‌ی این اختلال تمرکز کنید. اگر روی مشکل خاصی که سیستم انرژی بدنتان را مختل کرده است متمرکز نشوید، تکنیک EFT اثر نخواهد کرد.

۴. انجام ضربات در تکنیک EFT

 

در زنجیره‌ی ضربات تکنیک EFT باید به پایانه‌های ۹ نقطه‌ از نقاط «مریدین» آهسته ضربه بزنید. درمجموع ۱۲ نقطه‌ی «مریدین» اصلی به‌صورت متقارن در دو طرف بدن وجود دارد که هرکدام‌ آن ها به یکی از اندام‌های داخلی مربوط هستند. اما در این تکنیک بیشتر روی این ۹ نقطه کار می‌شود:

• لبه‌ی دست (‌KC): این نقطه در قسمت گوشتی لبه‌ی خارجی دست، در جایی بین بالای مچ و پایه‌ی انگشت کوچک، قرار دارد. KC همان قسمتی از دست است که با آن در کاراته برای شکستن اجسام ضربه وارد می‌کنند.

• بالای سر (TH): اگر از بالای سر یک گوش‌تان را با خطی به گوش دیگرتان وصل کنید و خط دیگری هم از بینی تا پشت گردنتان بکشید، نقطه‌ی TH درست در محل تلاقی این دو خط خواهد بود.

• ابرو (EB): این نقطه در ابتدای ابرو درست بالای کناره‌ی بینی قرار دارد.

• گوشه‌ی چشم (SE): این نقطه روی استخوان لبه‌ی خارجی گوشه‌ی چشم قرار دارد.

• زیر چشم (UE): این نقطه روی استخوان زیر چشم حدود ۲/۵ سانتی‌متر پایین‌تر از مردمک قرار دارد.

• زیر بینی (UN): این نقطه در محدوده‌ی کوچک بین انتهای بینی و بالای لب بالایی قرار دارد.

• چانه (Ch): این نقطه دقیقا روی چانه نیست، بلکه بین فرورفتگی چانه و لب پایینی قرار دارد.

• ابتدای ترقوه (CB): این نقطه در محل تلاقی جناغ، ترقوه و دنده‌ی اول قرار دارد. برای جایابی این نقطه ابتدا انگشت اشاره‌تان را روی شکاف U شکل بالای استخوان سینه قرار دهید، (تقریبا جایی که گره کراوات قرار می‌گیرد). انگشتتان را از پایین همین قسمت U شکل حدود ۲/۵ سانتی‌متر به‌سمت ناف حرکت دهید. این نقطه بااینکه دقیقا روی ترقوه نیست، برای راحتی به این اسم شناخته می‌شود.

• زیربغل (UA): این نقطه حدود ۱۰ سانتی‌متر پایین‌تر از زیربغل قرار دارد. از نقطه‌ی KC در لبه‌ی دست شروع کنید و هم‌زمان جمله‌ای که را در مرحله‌ی قبل ساختید، نیز ۳ بار تکرار کنید.

 سپس به هرکدام از نقاط زیر به‌ همین ترتیبی که آمده است، ۷ بار ضربه بزنید:

• ابرو

• گوشه‌ی چشم

• زیر چشم

• زیر بینی

• چانه

• ابتدای ترقوه

• زیربغل

 

پس از ضربه‌زدن به نقطه‌ی زیربغل زنجیره‌ی ضربات را با ضربه‌زدن به نقطه‌ی بالای سر تمام کنید. همین‌طور که نقاط ضربه را یکی‌یکی دنبال می‌کنید، جمله‌ی یادآوری را که همان کوتاه‌شده‌ی جمله‌ی تأکیدی‌ مرحله‌ی قبل است با خودتان تکرار کنید. برای مثال اگر جمله‌ تان این بود: «بااینکه به‌خاطر بیماری مادرم ناراحتم، عمیقا و کاملا خودم را می‌پذیرم»، جمله‌ی یادآوری‌ تان می‌تواند این باشد: «ناراحتم که مادرم مریض است». این جمله را در نقاط ضربه با خودتان بگویید. زنجیره‌ی ضربات را هم می‌توانید دو تا سه بار تکرار کنید.

 

 

۵. ارزیابی دوباره‌ی شدت مشکلتان

در پایان دوباره ببینید که به مشکلتان از ۰ تا ۱۰ چه نمره‌ای می‌دهید. حالا این نمره را با نمره‌ای که پیش از انجام ضربات به مشکلتان داده بودید، مقایسه کنید. اگر هنوز به نمره‌ی صفر نرسیده‌اید، می‌توانید تکنیک EFT را دوباره تکرار کنید.

تکنیکEFT چقدر مؤثر است؟

تکنیک EFT در درمان سربازان و نظامیان جنگی مبتلا به اختلال استرس پس از حادثه (PTSD) با موفقیت امتحان شده است. در جریان پژوهشی که در سال ۲۰۱۳ انجام شد، پژوهشگران تأثیر تکنیک EFT را روی عده‌ای از سربازان مبتلا به PTSD بررسی و نتیجه‌ی درمانشان را با سایر کسانی که با روش‌های استاندارد درمان شده‌ بودند، مقایسه کردند. درعرض فقط یک ماه از استرس روان‌شناختی کسانی که تحت درمان این روش قرار داشتند، به‌میزان قابل‌ توجهی کاسته شد. همچنین مشاهده شد که بیش از نیمی از گروه آزمایش این گروه دیگر به معیارهای PTSD نمی‌خوردند. تکنیک EFT در برخی موارد به‌ عنوان درمان جایگزین روی بهبود علائم اضطراب نیز مؤثر بوده است. در پژوهشی که در سال ۲۰۱۶ درزمینه‌ی بررسی مقایسه‌ای میزان اثربخشی تکنیک EFT و سایر گزینه‌های استاندارد در درمان علائم اضطراب انجام شد، پژوهشگران کاهش قابل‌توجهی در اضطراب کسانی که تحت درمان تکنیک EFT قرار گرفته بودند، مشاهده کردند. اما این نتایج کافی نیستند و هنوز هم به پژوهش‌های بیشتری برای مقایسه‌ی  تکنیک EFTبا سایر روش‌های شناخت‌درمانی نیاز داریم.

کلام آخر

تکنیک EFT جزو درمان‌های جایگزین طب فشاری است که برای بازگردانی تعادل به سیستم انرژی بدن استفاده می‌شود. این روش روی سربازان جنگی مبتلا به PTSD امتحان شده و در این افراد در بهبود اضطراب، افسردگی، درد جسمی و بی خوابی تاحدودی مؤثر بوده است. پژوهشگران در تلاش‌اند تا اثربخشی این روش را روی سایر اختلالات و بیماری‌ها نیز بسنجند. اما ازآنجایی‌که تأثیر این روش روی بسیاری از وضعیت‌ها هنوز مورد مطالعات پژوهشی کافی قرار نگرفته است، شاید بهتر باشد که برای رفع علائم‌ شما از همان روش‌های سنتی و استاندارد استفاده کنید. اگر هم تصمیم به امتحان‌کردن این درمان جایگزین دارید، توصیه می‌شود که ابتدا با پزشک خود مشورت کنید تا مبادا علائم‌ شما با انجام این روش بدتر شوند.